Τι είναι η μαστοδυνία;

Ως μαστοδυνία, ή μασταλγία, ορίζεται ο πόνος στον μαστό τον οποίο βιώνει μια γυναίκα. Μπορεί να εμφανίζεται στον έναν μαστό, ή και στους δύο. Αποτελεί ένα σοβαρό σύμπτωμα, το οποίο χρήζει ιατρικής παρακολούθησης και συστηματικής θεραπείας. Είναι μια αρκετά συνήθης κατάσταση, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του γυναικείου πληθυσμού θα εμφανίσει πόνο στο στήθος κάποια στιγμή στη ζωή του. Παρατηρείται κυρίως πριν από την περίοδο, αλλά ενδέχεται να ταλαιπωρήσει τις ασθενείς διάφορες στιγμές κατά τη διάρκεια του κύκλου τους.

Υπάρχουν δύο τύποι μαστοδυνίας, ο καθένας με διαφορετικά αίτια πρόκλησης:

• Κυκλική μαστοδυνία: Πρόκειται για το άλγος μαστού το οποίο εμφανίζεται φυσιολογικά, ακολουθώντας τον εμμηνορροϊκό κύκλο της γυναίκας.
• Μη κυκλική μαστοδυνία: Αποτελεί  πόνο, ο οποίος δε σχετίζεται με την έμμηνο ρύση, δεν έχει περιοδικότητα, μπορεί να είναι καθημερινός ή και περιστασιακός και δεν σχετίζεται με ορμονικές διαταραχές.
• Η κυκλική μασταλγία αποτελεί τον πιο συχνό τύπο πόνου στους μαστούς. Επηρεάζει κατά κύριο λόγο γυναίκες ηλικίας 30-50 ετών, κι εμφανίζεται μετά το μέσο του καταμήνιου κύκλου. Τις περισσότερες φορές, ο πόνος υποχωρεί πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, αν και μεγάλο μέρος των ασθενών ταλαιπωρείται και κατά τη διάρκεια της περιόδου. Προκαλείται λόγω της αύξησης των οιστρογόνων, η οποία επηρεάζει τον μαστικό αδένα και προκαλεί οίδημα, ευαισθησία και κατακράτηση υγρών.

Στις δευτερεύουσες αιτίες κυκλικής μασταλγίας συμπεριλαμβάνονται:

• Άγχος
• Αντισυλληπτική αγωγή
• Αντικαταθλιπτική αγωγή
• Φυτικά συμπληρώματα διατροφής

Μη κυκλική μαστοδυνία

Πρόκειται για τον πόνο στους μαστούς, ο οποίος δεν σχετίζεται με τον καταμήνιο κύκλο της ασθενούς. Εμφανίζεται κυρίως μονόπλευρα, σε συγκεκριμένο σημείο με πιθανές αντανακλάσεις προς τα πλευρά, τη μασχάλη και το μυϊκό τοίχωμα. Σχετίζεται κυρίως με καλοήθεις παθήσεις του μαστού, όπως η μαστίτιδα, η ινοκυστική νόσος και τα ινοαδενώματα. Μυϊκοί τραυματισμοί όπως θλάσεις μετά από έντονη αθλητική δραστηριότητα μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αντίστοιχη συμπτωματολογία. Σφιχτοί, μη άνετοι στηθόδεσμοι ενδέχεται να προκαλέσουν πόνο παρόμοιας φύσεως.

Διάγνωση

Αναμφίβολα, ο πόνος οποιασδήποτε φύσεως μπορεί να προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στους ασθενείς. Ωστόσο, κακοήθεις παθήσεις όπως ο καρκίνος του μαστού δεν προειδοποιούν και δεν προκαλούν πόνο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η μαστογραφία και η κλινική εξέταση μαστού είναι τόσο σημαντικές προληπτικές εξετάσεις.

Παρόλα αυτά, η επίσκεψη στον ιατρό κρίνεται απαραίτητη στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Εάν οι ασθενείς ψηλαφήσουν κάποια σκλήρυνση ή κάποιον όγκο.
• Σε περιπτώσεις αλλοίωσης της εμφάνισης των μαστών, της θηλής ή του δέρματος (ερυθρότητα, έκκριση υγρού, διαφορετική υφή όπως όψη φλοιού πορτοκαλιού).
• Εάν ο πόνος συνεχίζει για πολλές ημέρες, επιμένει σε ένα συγκεκριμένο σημείο του μαστού ή/και χειροτερεύει.

Η διάγνωση της μαστοδυνίας ξεκινά με τη λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού, ατομικού και οικογενειακού, της ασθενούς. Ο ιατρός θα πραγματοποιήσει επισκόπηση και κλινική εξέταση των μαστών. Για την ολοκληρωμένη διάγνωση της αιτίας του πόνου, ο ιατρός ενδέχεται να συστήσει απεικονιστικό έλεγχο μέσω υπερηχογραφήματος των μαστών, ψηφιακής ή και μαγνητικής μαστογραφίας.

Ποια είναι η μέθοδος θεραπείας;

Ο τρόπος αντιμετώπισης της μαστοδυνίας διαφέρει, ανάλογα με το είδος του πόνου. Η κυκλική μασταλγία μπορεί, κατά κύριο λόγο, να αντιμετωπιστεί πιο εύκολα από τη μη κυκλική.

Κύριοι τρόποι αντιμετώπισης της κυκλικής μαστοδυνίας είναι οι εξής:

• Αλλαγές του τρόπου ζωής, όπως η διακοπή του καπνίσματος και η μείωση κατανάλωσης καφεΐνης.
• Χρήση φυτικών ελαίων, όπως το έλαιο νυχτολούλουδου, ή βιταμίνης Ε.
• Χρήση αναλγητικών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
• Σε σοβαρότερες περιπτώσεις κυκλικής μασταλγίας, προτείνεται η θεραπεία με προγεστερόνη, ταμοξιφαίνη, διουρητικά ή βρωμοκρυπτίνη.

Η μη κυκλική μαστοδυνία αντιμετωπίζεται κυρίως με ανάπαυση κι αποφυγή απότομων κινήσεων. Συστήνεται η διακοπή της άρσης βαρών και της έντονης γυμναστικής για ένα χρονικό διάστημα, έως ότου υποχωρήσει ο πόνος. Εάν αυτός παραμείνει, ο ιατρός μπορεί να συστήσει τη χρήση αντιφλεγμονώδους αγωγής.

Ο εξειδικευμένος Γυναικολόγος – Χειρουργός Μαστού Δρ. Ηλίας Λυμπερόπουλος αποτελεί μέλος του ογκολογικού συμβουλίου και Αναπληρωτής Διευθυντής  της Α’ Χειρουργικής Κλινικής Μαστού του Ιασώ, καθώς και συνεργάτης ιατρός στα μαιευτήρια Λητώ, Ιασώ και Ρέα. Μέχρι και σήμερα, ανήκει στην Ελληνική Εταιρεία Παθολογίας Τραχήλου, Κολποσκόπησης & Εφαρμογών Laser και στην Ελληνική Γυναικολογική Εταιρεία Παθήσεων Μαστού. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή απορία σχετικά με τη μαστοδυνία, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.